قابل توجه مربیان عزیز

این مقاله که توسط آقای استیو بران برای مربیان بسکتبال نوشته شده دارای نکات ارزشمندی است ٫که تمام مربیان دیگر رشتها مخصوصا هندبال که شباهتهایی با بسکتبال دارد٫ میتوانند از آن استفاده کنند٫ امیدوارم بکارتون بیاد. 

 

روانشناسی مربیگری از روی نیمکت و هدایت بازیکنان  

این مقاله هفت مهارت اصلی برای هدایت بازیکنان از روی نیمکت که شامل استفاده از لحظه ها، جریان بازی، تایم اوت ها، تعویض ها، داوران، مربی تیم مقابل و عوامل ناشناخته می شوند را بیان می کند.  

نویسنده: استیو برنان Steve Brennan

اجازه بدهید تا سوالاتی از شما بپرسم:
• آیا شما در طی جریان بازی هرگز به این مسأله فکر کرده اید که چه چیزهایی باعث از دست رفتن "لحظه ها" می شود؟
• آیا هرگز برای استفاده از "زمان "بازی پایه گذاری کرده اید؟
• درباره "زمان بازی" چه فکر می کنید؟ آیا هرگز به این فکر کرده اید که تیمتان زمان بازی را از دست داده است، یا اینکه نمی دانید زمان چیست؟ درباره "تایم اوت ها" (زمان های استراحت) چه فکر می کنید؟ آیا از "تایم اوت ها " به خوبی استفاده می کنید؟
• سرانجام آیا شما به روشی که در طی بازی با "دارو" ارتباط برقرار می کنید، فکر نموده اید؟
اگر شما پاسخ مثبت به این سوالات داده اید، این برنامه مطابق با آن چیزی است که شما می خواهید.
بیل لیبی " Bill Libby" در کتابش به مربیان میگوید: کار شما بدترین حرفه است و همواره در فشار کامل هستید. او با اشاره به کار سخت و بسیار طاقت فرسای مربیان می گوید: چرا شما این کار را انجام می دهید؟ چونکه شما آنرا دوست دارید. شما در این شغل هستید، زیرا که کار با بازیکنان را دوست دارید و راجع به استراتژی ها و کلیه موارد مربوط به روانشناسی و هر چیز دیگری که در رابطه با بازی است، علاقمند هستید.
"تمام شده است، زمانی که تمام شود”
شما این جمله را در طول هر استراحت به بازیکنان خود می گوئید و تا لحظه آخر تعلیم داده و تا آخرین لحظه آنها را به بازی تشویق می کنید. باید به خاطر داشته باشید که اگر شما بتوانید در طول بازی شانس برد خود را افزایش دهید، خواهید توانست مربی بهتری از آنچه تا کنون بوده اید، باشید. تعلیم در هنگام بازی باید آموخته شود و تمرین گردد. شما باید خود را آماده مربیگری از نظر روانشناسی و بکارگیری استراتژی های گوناگون در هنگام بازی نمائید.
رئوس مطالب برای امروز این است. من می خواهم به شما بگویم که "مربیگری نیمکت" چیست و همچنین بعضی از مهارت ها را برای توفیق در مربیگری به شما بگویم. فکر می کنم که تعریف بیلی پکر "Billy Pcker" در مورد مربیگری از روی نیمکت، ساده ترین و راحت ترین تعریف برای قوه ادراک باشد. مربیگری از روی نیمکت "Bench Coaching" توانایی تغییر نتیجه بازی در زمانی است که بازی شروع شده است. اگر شما بتوانید قسمت های یک بازی را تغییر دهید، یقینا شانس پیروزی شما بیشتر از زمانی است که آنجا (بر روی نیمکت) بنشینید و امید پیروزی داشته باشید.

هفت مهارت اصلی برای هدایت از روی نیمکت وجود دارد:
1-دانش و توانایی و تدبیر در استفاده از "لحظه ها”
2-توانایی در کنترل "جریان بازی”
3-استفاده موثر از "تایم اوت ها”
4-استفاده از تعویض در تحکیم استراتژی های تیم
5-با داوران به درستی برخورد کردن "داوران را خواندن”
6- شناخت از مربی مقابل "مربی تیم مقابل”
7- فاکتورهای ناشناخته و گمراه کننده

1- لحظه ها
و اینکه لحظه ها چیست؟ به مجموع 8 و کل عیوب و نحوه بازی در تمام جهات، تا اعلام نهایی نتیجه بازی گویند.
• ما در بازی دو گونه لحظه داریم:
لحظه هایی که بدست می آورید و لحظه هایی که از دست می دهید و ذیلا شما آنها را خواهید شناخت.

بدست آوردن و استفاده از لحظه ها
1- به ثمر رساندن پرتاب های آزاد (پنالتی)
توصیه کردن، چیزی بیش از این نیست که روی نیمکت بنشینید و تیم مقابل را که تنزل می کند تماشا کنید. تحقیقات نشان می دهد که کسانی که بدون مانع گل می زنند و آنهایی که بدون مانع پرتاب می کنند، 80% برد بازی با آنهاست.
2- توپ ربائی و در بین راه توپی را گیر آوردن
3- قطع کردن پاس و گرفتن توپ 
چیزی بیش از این نیست که به یک تیم الهام کنی که موقعیت 4 به یک را دارد و شما یک هستید و آن یک بازیکن بتواند پاس را قطع کند و توپ را به طرف جلو بفرستد اینکار هر کسی را به هیجان می آورد.
4- گل زدن در خاتمه یک انتقال خوب در بازی انتقالی 
5- دفاع خوب، سخت و محکم
6- ریباند کردن
7- کار تیمی و پاس منجر به گل 
8-انجام بازی بزرگ
برای مثال انجام یک شوت سه امتیازی موفق یک بازی بزرگ "Big Play" می باشد. همچنین ربودن توپ از روی دریبل می تواند یک بازی بزرگ  "Big Play" باشد.
9- به ثمر رساندن پرتاب های منطقه ای و پرتاب های آزاد در خاتمه هر کواتر
10- سد کردن پرتاب ها و چرخش به سمت حلقه یا استقرار یافتن در موقعیت مناسب

کشتن و از بین بردن لحظه ها 
1- انتخاب شوت بد (هر کسی خارج از موقعیتی که می بایست باشد، قرار می گیرد).
2- خراب کردن و هدر دادن پرتابهای آزاد
3- از دست دادن شوت دوم
4- پاس های بد
5- تخلفات مرتبط با دریبل و تخلفات مرتبط با منطقه رنگی مثل پا روی خط، سه ثانیه و ...
6- انجام فول های غیر ضروری و احمقانه
7- از دست دادن آرامش
بدست آورندگان لحظه ها، سرانجام به موفقیت خواهند رسید و احساس خوبی در پایان بازی به آن ها دست خواهد داد و نتیجه استفاده از لحظه ها را بر روی اسکوربرد خواهند دید و حال آنکه کسانی که لحظه ها را از دست داده اند فقط می توانند بخش بد دیگری را (اوقات بد) بگذرانند.

شما چگونه بر روی لحظه ها کار می کنید؟
قبل از هر چیز با بدست آورندگان لحظه ها و با بازیکنان باقی مانده که اثر منفی دارند و از دست دهندگان لحظه ها، در تمرین صحبت و بحث کنید.
هم بدست آورندگان لحظه ها و هم هدر دهندگان لحظه ها می توانند از نوارهای ویدیوئی برای تمرین استفاده کنند. به بازیکنان آموزش دهید و به آنها بگوئید چه چیزهایی خوب و چه چیزهایی بد هستند.

2- جریان بازی
حال اجازه دهید در مورد کنترل جریان بازی صحبت کنیم.
کنترل وقت بازی اساسا گامی از بازی است و اصول آن به این صورت است که پیوستگی تیم مقابل را در هم شکنید و سبک بازی خود را مد نظر قرار دهید.
یار مقابل را از انجام کارهایی که می خواهد انجام دهد، باز دارید. شما این کار را به دو طریق می توانید انجام دهید.
یکی از این راهها این است که بطور متناوب مدافعان را عوض کنید و دوم اینکه زنگ تایم اوت را بصدا در آورید.

چه زمانی می توانید مدافع را عوض کنید؟
برای تعویض مدافعین، سه راه وجود دارد:
1- بعد از یک وقت استراحت (Time out)
2- در هنگام تعویض افراد
3- در موقعیتهای خاص
این به شما کمک خواهد کرد که نسبت حرکت و جنبش را کنترل کنید چرا که شما باید با حریفان خود مطابقت داشته باشید. وقتی که من در کمپ نتردام بودم اطلاعاتی را جمع آوری کردم، از جمله اصطلاحی که مترادف "Sequence Stayh" نام داشت. معنی آن این است که شما می توانید مدافع را در زمین باری دور بعدی بدوانید. یک زمان ماندن بدین معنی است که شما می توانید بعنوان مدافع باقی بمانید تا زمانیکه مدافع دیگر خواهند می شود. شما جابگیری 1-3-1 را با عدد 30 مشخص نموده و برای جایگیری 2-3 آنرا 40 بنامید. در این حالت مترادف شما 30 و مدت ماندنتان 40 خواهد بود. یعنی اینکه شما در 1-3-1 فقط برای یکبار عمل نموده، سپس در 2-3 بوده اید تا اینکه نتیجه ای را که تصور می کردید بعنوان مدافع انجام دهید را بدست آورید. به این ترتیب شما می توانید نسبت حرکت و جنبش را کنترل کنید.

خلاصه ای از نسبت حرکت و جنبش:
1- در هنگام تمرین روی تعویض دفاع ها بطور موثر کار کنید.
2- در هنگام تعویض مدافع، روی کنترل افراد کار کنید و یا به مدافعین تنوع دهید.

3- تایم اوت ها
استفاده موثر از زمان استراحت:
شما در بازی پنج زمان استراحت دارید.
• بعضی از پیشنهادات روانی در زمان استراحت عبارتند از:
1-زمان استراحت را فریاد زدن هدر ندهید. اگر شما تایم استراحت بخواهید بازیکنان خواهند فهمید که حتما چیزی اشتباه شده است.
2- هر یک از استراحت ها را با یک جمله مثبت شروع کنید. تحقیقات نشان می دهد که اولین و آخرین چیزی که می گوئید آن چیزهایی هستند که بازیکنان آنها را به خاطر نمی سپارند.
3- در هر زمان استراحت بیش از سه نکته را گوشزد نکنید. حتی ممکن است این هم زیاد باشد.
در هر حال شما باید 15-20 ثانیه را به بچه ها بدهید و این را هم در اول سال بگوئید. آنها می توانند آب و حوله و یا چیزهای لازم دیگر را بگیرند.
4- از کلمات اشاره با جلب توجه مجدد استفاده کنید. من گفتم گوش دهید به من به محض اینکه این را گفتم تمامی توجه بسوی من جلب شد.
5- قبل از اینکه با اعضاء تیم صحبت کنید با دستیار خود یعنی کمک مربی، مشورت کنید. از نظر من این مهم است چون وقتی که من کمک مربی بودم در قسمتی از زمان استراحت نبودم. حتی اگر شما دقیقا می دانید که چکار می خواهید انجام دهید فقط از نقطه نظر روانی باید چیزهایی را هم با مشورت کمک مربی انجام دهید. بعضی از تشخیص ها را به آنها واگذار کرده و از آنها استفاده کنید.
6- دفاع را عوض کنید و یک مترادف انجام دهید. از Sequence stay استفاده کنید.
7- بعد از زمان استراحت یک بازی ست انجام دهید و بهترین بازیکن را انتخاب کرده و یک بازی حساب شده را به نمایش بگذارید. 
8- اگر لزومی ندارد از زمان استراحت، کامل استفاده نکنید.
9- اگر تیم مقابل استراحت خواست، صببر کنید تا شلوغی و ازدهام از میان برود.
10- با کمک مربی خود مشورت کنید تا این زمان استراحت موثر واقع شود.
11- مواضع مورد تذکر را روی کارتهای ضمیمه 5/3 حمل و مناطق ممنوعه را روی کارتها مشخص نمائید.

خلاصه مطالب مربوط به زمان  استراحت:
زمانی از وقت استراحت استفاده کنید، که به آن نیاز دارید و سعی کنید که بعضی از تایم ها را برای آخر بازی حفظ کنید و به تمرین ها بیندیشید و سپس از استراحت استفاده کنید.

4- تعویض ها
استفاده استراتژیک از تعویض:
1- سوالات اساسی:
چه کسانی بازی کنند؟ چرا بازی کنند؟ چه مدت بازی کنند؟ چه کسانی معمولا با قدرت بازی می کنند و وظیفه آنها چیست؟
شما باید برای بازی اشخاص دلیلی داشته باشید.
چه مدت؟ این معموولا به مربی بستگی دارد. این باید از نظر منطقی تلقین شود نه از نظر عاطفی و احساسی.
2- پیشنهادات تمرین:
وقتی که شما بازیکنان را کنترل کرده و جابجائی ها کمک مربی را قرار دهید. بگذاری کمک مربی بطرف میز رفته و گزارش دهد. جابجائی ها را در اول بازی تیم انجام دهید.
3- پیشنهادات بازی:
اگر شما می خواهید کسی را در نیمه دوم در بازی قرار دهید او را در نیمه اول بازی داده و اجازه دهید تا گرم شود. آنها را در نزدیکی نیمه دوم بازی دهید. همیشه جابجائی را قبل از ورود به بازی آماده  کنید. این کار خوبی برای کمک مربی است. آنها چه کسانی را دفاع می کنند؟ آنها چه نوع دفاع می کنند؟ هرگز جابجائی را در اول یک استراحت انجام ندهید چرا که تیم مقابل نداند که چه کسی وارد بازی شده است و تا انتهای زمان استراحت منتظر بمانید. تعویض خطرناک آن است که خیلی زود و از روی هیجان انجام پذیرد.
یادتان باشد نیمکت خود را خیلی زود خالی نکنید، چون وقتی شروع کننده های بازی بیرون می آیند، احتیاج به آرامش دارند.

5- برخورد با داوران (خواندن آنها)
داوران می گویند که رفتار مربیان مهمترین نگرانی آنها است. یک مطالعه علمی سال ها قبل این اهمیت را متذکر شده است. در دبیرستان ها داوری و برخورد با آن بد نیست، در دانشگاها بدتر است. مسئله دوم عدم وجود اعتماد و رعایت احترام و ملاحظه است. مربیان علاوه بر مسئولیت کاری، یک احساس عاطفه هم دارند. مربیان می گویند که این وظیفه من است. داوران می توانند فردا سر کار معمولی خود برگردند و دوم اینکه یک تضاد شخصیتی هم وجود دارد که در هر زمانی می تواند بروز کند.

چند نکته تربیتی:
1- بطور خصوصی، بحث کنید و هرگز روی موارد احساسی، بحث نکنید.
2- مثل کشتی بر روی رودخانه نباشید (لاف نزنید).
3- مسئله را شدیدتر از آن چیزی که هست نکنید.
4-عکس العمل را نسبت به توصیه ها در نظر بگیرید. سر مربی چیزهای بیشتری نسبت به کمک مربی می تواند بگوید.
5-از تجارب گذشته استفاده کنید. اگر قبلا داور بوده اید در نظر بگیرید که آنها چه چیزهائی را دوست داشته و چه چیزهائی را دوست نداشته اند.
6-همیشه کتاب قوانین و دستور العمل ها را همراه داشته باشید.
7-قانون معامله متقابل شما با من به احترام رفتار کنید من هم با شما به احترام رفتار خواهم کرد.
8- رضایت مشترک، احساسات مشترک است و بر اساس آن عمل کردن، حرفه ای.

6- شناخت مربی تیم مقابل:
وقتی که شما تیم مقابل را ارزیابی می کنید، در واقع مربی تیم مقابل را ارزیابی می کنید. فلسفه او چیست؟ روش، شخصیت و علائق او کدام است؟ شما درباره یک مربی در کلینیک ها، لیگ ها و ... آگاهی پیدا می نمائید.
آیا می خواهید درباره تمایلات مربی تیم مقابل بدانید؟ آیا او بعد از زمان استراحت دفاعش را تغییر می دهد؟ بازی خارج از خطوط زمین بازی او چیست؟ آیا او سعی در ارعاب داوران در مدت مسابقه را دارد؟ الگوی تعویض بازیکنان او چگونه است؟ ممکن است مفید واقع شود؟ به هر حال حتی اگر شخصیت او مهم نباشد روش و تمایلات او مهم است.
7- عامل x:
این به معنی دادن وقت استراحت در مکان مناسب و در زمان مناسب می باشد. فاکتور x عبارت است از:
آماده سازی سخت و دادن فرصت در یک زمان، پس این کار را انجام دهید.

مترجم: رضا محمدی منش