شاخص های روانی در استعدادیابی ورزشی

شاخص های روانی در استعدادیابی ورزشی

در این مقاله به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها مانند سطح انگیزش، میزان اعتماد به نفس، میزان اضطراب که ریشه در حالات درونی فرد دارد و می‌تواند بر رفتار حرکتی ورزشکار اثرگذار باشد اشاره شده است 

شاخص های روانی در استعدادیابی ورزشی...

·         ورزشکار نخبه ترکیبی از استعداد، کار سخت و نیمرخ روانی مناسب است.

·         در دنیای امروزی، تفاوت بین ورزشکاران خوب و نخبه را قابلیت‌های روان‌شناختی آنان تعیین می‌کند.

·         از قابلیت‌های روان‌شناختی اثرگذار بر اجرای ورزشی می‌توان به اعتماد به نفس، اضطراب و سطح انگیزش اشاره کرد  .

اعتماد به نفس

·         اعتماد به نفس معمولاً پیامد پیش‌بینی ورزشکار از موفقیت در رقابت آتی است.

·         انتظار موفقیت می‌تواند بر پایه ی اعتماد ورزشکار به خود، هم تیمی‌ها، آمادگی روانی، توانایی جسمانی و آگاهی از اهداف، استراتژی‌ها و آمادگی جسمانی حریف و یا مربی باشد (Kauss D. 1980).

·         برخورداری از سطوح بالای اعتماد به نفس برای اجرای ورزشی سطح بالا ضروری است.

·         دی‌ونزیو (1997) عقیده دارد «میزان اعتماد به نفس آئینه ی از سطح مهارت ورزشکار است».

—            اضطراب

·         مقابله ی موفقیت‌آمیز با اضطراب قابلیت مهمی برای ورزشکاران نخبه است.

·         براساس گزارش مورفی (1988) بیش از 50 درصد ورزشکاران شرکت کننده در بازی‌های المپیک با مشکل استرس و اضطراب روبرو هستند.

—            Murphy M. (1988)

·         بر اساس نظریه ی U وارونه افزایش انگیختگی موجب افزایش اجرای ورزش می‌شود؛ اما اگر انگیختگی بسیار بالا باشد اجرا دچار اختلال خواهد شد.

—            محدوده ی فردی اجرای بهینه

—            Individualized Zones of  Optimal Functioning (IZOF)

·         بر اساس این نظریه، هر فرد پیش از اجرا دارای سطحی از اضطراب است. اگر میزان اضطراب ورزشکار در محدوده ی بهینه قرار گرفته باشد، اوج اجرا را به نمایش خواهد گذاشت.

·         پژوهشگران با مطالعه روی گروهی از شناگران نخبه دریافتند؛ در افرادی که به عقیده ی خودشان اضطراب برایشان مضر است شدت اضطراب بالاتر از افرادی می‌باشد که اضطراب را کمکی برای خود می‌دانند (جونز 1994).

—            سطح انگیزش

·         ورزشکارانی که در ورزش به اوج می‌رسند، زمان بسیار زیادی را برای دستیابی به این موفقیت صرف کرده‌اند. برای این کار، آنها نیاز به انگیزش دارند.

·         انگیزش می‌تواند درونی یا بیرونی باشد.

·         انگیزش درونی، نیروی محرک درونی فرد برای دستیابی به هدف است که می‌تواند شکستن رکورد مدرسه، بردن یک مسابقه یا شکست دادن یک حریف خاص باشد.

·         انگیزش بیرونی، انگیزش ایجاد شده از منابع بیرونی مانند والدین، مربیان یا هم تیمی‌هاست.

—          پژوهش‌ها نشان داده‌اند که بین سطوح بالای انگیزش و دستیابی به نخبگی ارتباط وجود دارد.

·         افراد زیادی وجود دارند که استعداد و قابلیت های لازم برای موفقیت در ورزش را دارند، اما از محرک انگیزشی پائین برای موفقیت برخوردار هستند. در واقع انگیزش درونی شاخص مهم‌تری برای کسب موفقیت در ورزش است.

·         در یک جمع‌بندی کلی، از نظر روان‌شناختی عوامل زیر در رسیدن به نخبگی در ورزش مؤثر هستند؛ اعتماد به نفس بالا، سطح پائین اضطراب و سطح بالای انگیزش.

—            برای اندازه‌گیری ویژگی‌های روانی می توان از        دو نوع پرسشنامه استفاده کرد.

—             

—            سیاهه ی اضطراب حالتی رقابتی – نسخه ی  2 (CSAI-2) Martens R 1982 -

—             پرسشنامه ی ورزش‌گرایی گونه B - Gill DL 1986

—                 سیاهه ی اضطراب حالتی رقابتی – نسخه ی 2  سه ویژگی‌ روانی اضطراب شناختی، اضطراب بدنی و اعتماد به نفس، و پرسشنامه ی ورزش گرایی سه ویژگی روانی رقابت‌جویی، پیروزی طلبی و جهت‌گیری را می‌سنجد. هر دو پرسشنامه روی نوجوانان قابل اجرا هستند.

—           
Cognitive and Somatic Dimensions of Competitive Anxiety (CSAI-2)

·         ورزشکاران نخبه مشهور به داشتن سطوح بالای اعتماد به نفس هستند.